De beginselen van Lean manufacturing werden al toegepast door Henry Ford. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gedachtegoed van Henry Ford verder verbeterd in het Toyota Production System. In Europa kreeg lean manufacturing aandacht door het boek Lean thinking: banish waste and create wealth in your corporation. Dit boek werd in 1996 uitgegeven door James Womack en Daniel Jones.
De principes van Lean Manufacturing
In de eerste jaren van deze eeuw won lean manufacturing enorm aan populariteit. Zelf heb ik technologie management aan de Rijksuniversiteit Groningen gestudeerd. Lean manufacturing stond centraal in deze studie die ik in 2008 heb afgerond. Dit geeft wel aan hoe de populariteit in een korte tijd enorm is gestegen. Inmiddels ligt de introductie van lean thinking in Europa bijna 30 jaar achter ons en is lean manufacturing niet meer weg te denken uit de industrie. Bij veel bedrijven hebben de principes van lean thinking enorm veel gebracht.
De klantbehoefte centraal
De klant staat centraal. Wie zijn je klanten en wat willen zij? En waarvoor is de klant bereid te betalen? Breng de behoefte van je huidige klanten en potentiële klanten in kaart. Een veel voorkomende verspilling is overbewerking oftewel meer doen dan de klant verwacht. Het is essentieel om de verwachting van je klanten helder te hebben en precies te leveren waar zij om vragen. Dit heeft niet enkel betrekking op de dienst of het product, maar ook op de bijbehorende service.
Waarde toevoegende activiteiten
Elk proces moet enkel bestaan uit activiteiten die waarde toevoegen. Toegevoegde waarde voor de klant, maar ook activiteiten die noodzakelijk zijn om het bedrijf draaiende te houden hebben toegevoegde waarde. Activiteiten die geen toegevoegde waarde hebben, moeten als verspilling worden beschouwd en zouden geëlimineerd moeten worden. In de ideale situatie bestaat het proces enkel uit activiteiten die waarde toevoegen voor de klant en ondersteunende activiteiten die noodzakelijk zijn om het bedrijf draaiende te houden.
Continue doorstroom van het proces
De activiteiten die waarde toevoegen moeten optimaal op elkaar worden afgestemd, zodat er geen opstoppingen in het proces ontstaan. Wanneer processen niet optimaal op elkaar aansluiten, ontstaan wachttijden. Dit is een veel voorkomende verspilling. Er ontstaan namelijk hogere tussenvoorraden, waardoor de voorraadkosten omhoog gaan. Daarnaast moet er voldoende opslagcapaciteit beschikbaar zijn en moet de traceerbaarheid optimaal georganiseerd zijn. Tegelijkertijd betekenen de wachttijden ook dat de doorlooptijd van het proces langer wordt, hetgeen ook een nadelig effect heeft op de levertijd en de leverflexibiliteit.
Produceren op klantvraag
In de ideale situatie wordt een order geproduceerd als de klant er om heeft gevraagd. Er wordt QUOTIF geleverd. Dit betekent dat de juiste hoeveelheid geleverde producten volledig aan de verwachting van de klant voldoen en op het juiste moment worden geleverd bij de klant. De productie is dus vraag gestuurd. Dit wordt pull genoemd en is de tegenhanger van push. Bij push productie wordt aan de voorzijde zoveel mogelijk door het productieproces gedrukt. Pull is gekoppeld aan make to order en push aan make tot stock. In de ideale situatie wordt er volledig make to order geproduceerd.
Continu verbeteren
Het optimaliseren van het proces is niet van de ene op de andere dag gerealiseerd. Dit is een langlopend proces dat nooit geheel klaar is. Daarom is het essentieel dat de organisatie continu blijft verbeteren. Dit moet in het DNA van het bedrijf komen te zitten. Continu verbeteren is ook essentieel om de nieuwe generatie medewerkers te behouden. Hoger opgeleide jongere medewerkers willen doorgaans doelstellingen hebben. Het werken aan doelen geeft voldoening en het behalen van doelen geeft leegte. Daarom moeten er continu doelstellingen blijven om aan te werken. Het zou zonde zijn om het talent van medewerkers te verspillen.
Lean manufacturing resulteert niet alleen in een verbetering van de effectiviteit en efficiëntie, maar een ontzettend belangrijk neveneffect is dat de werkomstandigheden voor medewerkers vaak prettiger en ook veiliger worden. Daarnaast komt er meer rust in de organisatie, waardoor er minder stress wordt ervaren. Hierdoor hebben medewerkers meer tijd en energie om in continu verbeteren te steken.
Lean manufacturing in de praktijk
Het implementeren van de vijf principes van lean manufacturing lijkt theoretisch niet zo heel moeilijk, maar de praktijk is weerbarstiger. Wat ik nog weet van de studie Techhnologie Management was dat er tijdens colleges niet veel aandacht was voor de verstoringen. De benadering was vooral gericht op techniek en organisatie. De factor mens bleef onderbelicht, terwijl deze misschien wel het belangrijkst is.
Voor succes op lange termijn moet er draagvlak zijn voor veranderingen en dus moet je de mensen mee krijgen. Maar ook als je de mens meekrijgt, blijft het implementeren van lean manufacturing nog een gigantische uitdaging. Dit omdat de theorie niet één op één aansluit op de praktijk. Onderstaand een aantal voorbeelden van verstoringen voor de implementatie van lean manufacturing.
Pieken & dalen
De klantvraag is vaak niet constant. Er is vaak sprake van pieken en dalen. Dit betekent dat op sommige momenten de vraag hoger is dan de productiecapaciteit. Andere momenten kan er meer geproduceerd worden dan dat er gevraagd wordt. Zeker bij seizoensgebonden producten is dit vaak het geval. Het gevolg is dat er niet volledig pull geproduceerd kan worden om de gevraagde levertijden te halen.
Een veel gekozen oplossing is om make to stock en make to order te combineren. In sommige processen is het mogelijk om tot het klantorderontkoppelingspunt make to stock te produceren en vanaf dit punt make to order. Logisch gevolg is wel dat een aantal verspillingen zoals hoge voorraden en overproductie niet volledig geëlimineerd kunnen worden.
Procesbetrouwbaarheid
Een andere grote verspilling is de productie van producten die niet aan de verwachtingen van de klant voldoen. Aan deze afwijkende producten is wel waarde toegevoegd, zowel materiaal als uren. Maar de nadelige effecten reiken verder dan alleen deze kosten. Er zal een herproductie moeten worden ingepland die in korte tijd door het proces moet om nog tijdig te kunnen uitleveren. Dit brengt stress in de organisatie en verstoort enorm. Als er incidenteel sprake is van afkeur in het proces zal de verstoring meevallen, maar als het een meer structureel karakter heeft gaat het ten kosten van de efficiëntie van het proces.
Soms kun je bewust wat meer produceren om rekening te houden met mogelijke afkeur. Maar vaak zal dit in overproductie resulteren. Daarom zal een herproductie toch vaak noodzakelijk blijken. De planning zal proberen orders uit dezelfde productgroep te combineren om de omsteltijden zo laag mogelijk te houden. Op sommige momenten zal de herproductie geen goede aansluiting hebben, waardoor er meer tijd verloren gaat door omstellen. In de ideale situatie is in iedere processtap de output gelijk aan de input. De procesbetrouwbaarheid is een belangrijke voorwaarde om lean te produceren.
Leverbetrouwbaarheid
Steeds meer klanten zullen just in time geleverd willen worden. Dus geen grote batches, maar kleinere hoeveelheden op het juiste moment geleverd. Maar is jouw leverancier ook in staat om jou just in time te leveren. Worden de grondstoffen lokaal gemaakt of moeten ze verscheept worden?
Als de betrouwbaarheid van jouw leverancier laag is, zal er toch een veiligheidsvoorraad aan grondstoffen moeten worden aangehouden. Je kunt niet het risico lopen dat de hele productie stilstaat omdat er geen grondstoffen zijn. Vaak wordt er met min-max voorraden gewerkt om te voorkomen dat de productie stil komt te liggen. Meer grondstoffen betekent natuurlijk ook meer opslagcapaciteit en hogere kosten. Daarom is het essentieel om de tussenvoorraden te beperken door de verschillende activiteiten optimaal op elkaar af te stemmen.
QMSS & Lean Manufacturing
Kan een bedrijf volledig lean zijn? Ik denk dat je beter kunt spreken van een mate van lean. In sommige sectoren kan een hogere mate van lean worden gerealiseerd dan in andere sectoren. Wel is het een geweldige uitdaging om de mate van lean zo hoog mogelijk te krijgen. Quality Management Support Slagter helpt je graag bij deze uitdaging!
Wilt u meer informatie over de dienstverlening van Quality Management Support Slagter of bent u nieuwsgierig geworden wat QMSS voor u kan betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op.